Սամվել

<p>Րաֆֆի (Մելիք-Հակոբյան Հակոբ Մելիք-Միրզայի) - նշանավոր հայ գրող հրապարակախոս հասարակական գործիչ։ Ծնվել է Պարսկաստանի Սալմաստ գավառի Փայաջուկ գյուղում։ Նախնական կրթությունն ստացել է տեղի ծխական ուսումնարանում։ Հետագայում՝ 1847-ին մեկնել է Թիֆլիս ուսանել Կարապետ Բելախյանցի դպրոցում: Այնուհետև ուսանել է ռուսական պետական գիմնազիայում ։ </p><p><strong>Սամվելը</strong> Րաֆֆիի պատմական վեպերից է։ Սամվելը գրվել է 1880-ական թվականներին։ Առաջին անգամ հրատարակվել է Թիֆլիսում Մշակ ամսագրում։ Սամվելը համարվում է հայ գրականության լավագույն կոթողներից մեկը։</p><p>Նկարագրելով Հայաստանի ծանր վիճակը IV դարում՝ Րաֆֆին ձգտել է նկարագրել Հայաստանը XIX դարում երբ այն գտնվում էր Թուրքիայի և Ռուսաստանի տիրապետության տակ։ Ցարական իշխանությունն այրում էր հայկական գրքերը փակում եկեղեցիները և ոչնչացնում լեզուն։ Րաֆֆին չէր կարող լուռ նայել այդ ամենին։</p><p>Վեպը ներառված է հայկական ուսումնական ծրագրի մեջ։ Դրա հիմնական գաղափարներից են հայրենասիրությունը և ազատագրական պայքարի կոչը։ Բոլոր հերոսները հայրենասիրություն են խորհրդանշում նույնիսկ կանայք ովքեր (Աշխենը Համազասպուհին թագուհի Փառանձեմը) պատրաստ են իրենց արյունը թափել հանուն հայրենիքի։</p>