Chắp tay lạy người

Cách đây hơn 25 thế kỷ lần đầu tiên trong lịch sử nhân loại đức Phật Thích-ca Mâu-ni đã chỉ ra rằng những gì chúng ta nhận biết về chính bản thân mình qua tri giác thông thường là không đúng thật. Trong khi ta luôn nhận biết về một bản ngã cụ thể đang hiện hữu như là trung tâm của cả thế giới quanh ta thì đức Phật dạy rằng cái bản ngã đối với ta vô cùng quan trọng đó thật ra lại hoàn toàn không hề tồn tại trong thực tiễn theo như cách mà ta vẫn nhận biết và mô tả về nó. Kinh điển gọi những lời dạy về nội dung này là giáo lý vô ngã. Trải qua hàng ngàn năm được truyền lại qua các thế hệ những lời dạy về vô ngã đã trở thành cốt lõi của hầu như tất cả các tông phái khác nhau trong đạo Phật. Trong cuộc sống thông thường phần lớn những động lực thôi thúc chúng ta nỗ lực làm việc hay theo đuổi một mục tiêu nào đó đều xuất phát từ trung tâm điểm là nhận thức về sự tồn tại độc lập của bản thân ta. Chúng ta nỗ lực làm việc gầy dựng sự nghiệp để bản thân ta không rơi vào cảnh nghèo hèn khốn khó để gia đình của ta không thua kém gia đình của người khác để con cái của ta được học hành đến nơi đến chốn... Ở mức độ cao xa hơn ta tham gia hoạt động xã hội để thôn xóm của ta được phát triển hoặc để công ty tổ chức của ta ngày càng lớn mạnh để đất nước của ta vươn lên thành một cường quốc không thua kém lân bang... Nếu không có một cái gì đó của ta trong mục tiêu phía trước ta sẽ cảm thấy hầu như chẳng có gì để thôi thúc ta phải nỗ lực làm việc cả. Trong một chừng mực nào đó những động lực thúc đẩy như trên hay cách suy nghĩ và hành động dựa vào những động lực đó là cần thiết và không có gì sai trái. Nói một cách chính xác hơn bản thân ta cũng như gia đình và xã hội đất nước... hầu như luôn được phát triển trên căn bản những động lực thúc đẩy đó. Thử hình dung nếu những động lực thúc đẩy đó nhất thời bị triệt tiêu liệu chúng ta có thể nào tiếp tục làm việc một cách hăng say không mệt mỏi từ ngày này sang ngày khác được chăng?