La interna milito en Francujo (1871): La Pariza Komunumo

Tiu ĉi libro estas unu el la gravaj kaj pli konataj tekstoj de Markso enkondukita de Engelso - libro pri la historiaj eventoj en Francujo en 1871: la Pariza Komunumo. La laborista Parizo kun sia Komunumo estos eterne celebrata kiel la glora pioniro de nova socio. Ĝiaj martiroj estos pie konservataj en la granda koro de la laborista klaso. Ĝiajn eksterminintojn la historio jam nun najlis al la pilorio de kiu elsavi ilin ne kapablas eĉ ĉiuj preĝoj de iliaj pastroj. (Karlo Markso) Danke al la ekonomia kaj politika evoluo de Francujo ekde 1789 Parizo troviĝas jam de kvindek jaroj en la situacio ke tie ne povis eksplodi revolucio kiu ne alprenis proletan karakteron tiel ke la proletaro kiu batalakiris la venkon per sia sango prezentis proprajn postulojn post la venko. Tiuj postuloj estis pli aŭ malpli malklaraj kaj eĉ ĥaosaj laŭ la ĉiufoja evolustato de la parizaj laboristoj; sed fine ili ĉiuj esprimis forigon de la klasa kontraŭeco inter kapitalistoj kaj laboristoj. Kiel tio okazu tion oni tamen ne sciis. Sed la postulo mem kiom ajn malprecize ĝi estis esprimita entenis danĝeron por la ekzistanta sociordo ... (Frederiko Engelso en la jaro 1891)