Lục tổ Đại sư: Con người và huyền thoại

Đại sư Huệ Năng ra đời năm 638 là vị Tổ sư đời thứ sáu (Lục Tổ) của Thiền tông Trung Hoa và là một trong những vị Tổ sư được nhiều người biết đến nhất. Vai trò của ngài cũng đặc biệt quan trọng đối với người Việt Nam bởi vì có những mối liên hệ và ảnh hưởng trực tiếp cũng như gián tiếp của ngài đối với Thiền tông Việt Nam mà chúng tôi sẽ cố gắng trình bày một phần trong tập sách này và bởi vì hầu hết những người học thiền hầu như không ai là không biết đến quyển Pháp Bảo Đàn Kinh do ngài truyền lại. Tương tự như chuyện kể về hầu hết các vị thánh nhân của thời xa xưa những gì ngày nay chúng ta được biết về Lục Tổ Huệ Năng là một sự pha lẫn kỳ thú giữa vô vàn những yếu tố sử liệu xen lẫn với huyền thoại giữa những điều rất thật xen lẫn với những điều hư ảo kỳ bí... Nhưng bao trùm lên tất cả vẫn là một nhân cách siêu việt toả sáng muôn đời của một bậc chân tu giác ngộ. Cho dù sự toả sáng ấy có thể được hậu thế mô tả ca ngợi theo những cách khác nhau nhưng điều tất yếu là không nên vì thế mà làm sai lệch đi những gì vốn có về con người thật của ngài. Tập sách này được thực hiện với mục đích giới thiệu cùng độc giả đôi nét về Lục Tổ Đại sư bao gồm những gì được ghi chép trong các tư liệu của người đi trước và kể cả một số huyền thoại được lưu truyền rộng rãi về ngài. Nhưng chúng tôi đã thực hiện việc này với một sự thận trọng cần thiết và có định hướng. Trong khi thu thập tư liệu để hình thành tập sách chúng tôi cố gắng phân tách rõ những yếu tố nào có thể tạm gọi là sử liệu bởi tính xác thực tương đối của chúng và những yếu tố nào có thể xem là truyền thuyết huyền thoại bởi đã được phát sinh từ trí tưởng tượng của người đời. Tuy nhiên ngay cả trong trường hợp khảo sát những yếu tố không xác thực chúng tôi vẫn cố gắng để có thể một phần nào đó phân tách chắt lọc được những yếu tố thật tiềm ẩn bên trong lớp vỏ huyền thoại kỳ bí bằng cách nhìn nhận mọi vấn đề với một góc độ khách quan và luôn được soi sáng một cách nhất quán bởi những gì phù hợp với tinh thần Phật giáo nói chung Thiền tông nói riêng.