Tây Vực Ký

<p>Đại Đường Tây Vực Ký (大唐西域記) là một tác phẩm rất xứng đáng được xem là thiên cổ kỳ thư. Ra đời từ năm 646 đã qua gần 14 thế kỷ nhưng đến nay tác phẩm vẫn tiếp tục được độc giả đánh giá cao thậm chí có thể hơn cả khi mới ra đời. Trong thực tế khi tác phẩm này được chuyển dịch và tiếp cận với các học giả phương Tây nhiều giá trị khác nhau của tác phẩm đã được nghiên cứu tìm hiểu ngày càng sâu rộng hơn đóng góp thiết thực vào những hiểu biết của chúng ta hiện nay về thời đại tác giả. Đây là một trong những tác phẩm đặc biệt hiếm hoi từ quá khứ truyền lại cho chúng ta những hiểu biết về nhiều lãnh vực khác nhau. </p><p>Về văn học đây có thể xem là một trong những tác phẩm tiêu biểu của văn xuôi thời Thịnh Đường với nét nổi bật là hết sức gần gũi với thi ca. Rất nhiều đoạn văn trong tác phẩm cô đọng súc tích câu văn gãy gọn mà ý tứ hàm súc sâu xa nhiều hình ảnh giàu nhạc điệu. Đặc biệt chỉ riêng hai bài tựa của tác phẩm do hai nhân vật nổi tiếng đương thời chấp bút đã có thể xem như hai đoản văn tiêu biểu của lối văn biền ngẫu giàu điển tích đòi hỏi người đọc phải có một tri thức khá sâu rộng mới có thể nhận hiểu hết được. Và khi đi sâu vào tác phẩm thì bút pháp điêu luyện của ngài Huyền Trang càng mang đến cho độc giả nhiều sự thú vị hơn với rất nhiều đoạn văn miêu tả sinh động súc tích và đặc biệt luôn có rất nhiều thông tin dữ kiện liên quan xoay quanh vấn đề đang được đề cập.</p><p>Về mặt địa dư đây là một trong những tài liệu sớm nhất và đầy đủ nhất về các nước vùng Tây Vực và hầu như toàn cõi Ấn Độ từ miền Bắc Ấn xuống đến tận các điểm gần vùng cực nam và luôn cả đảo quốc Tích Lan (Sri Lanka) đề cập đến vị trí địa lý cương vực đời sống tập tục của cư dân kể cả vị trí của núi non sông suối... Ngày nay đa phần các quốc gia miêu tả trong sách đều không còn tồn tại nữa kể cả các nước thuộc năm vùng Ấn Độ như ghi chép trong sách thì ngày nay cũng đã là một quốc gia Ấn Độ duy nhất. Chính vì vậy mà những thông tin được lưu giữ trong tác phẩm này càng trở nên quý giá bởi tính chất xác thực được tác giả ghi chép qua chính những điều thấy nghe trong thực tế đương thời có thể giúp tái hiện những khu vực phân quyền hành chánh trong quá khứ. </p><p>Chỉ riêng về phương diện này chúng ta cũng không có được tác phẩm biên khảo nào khác có giá trị hơn từ các nhà nghiên cứu chuyên nghiệp trong khi ngài Huyền Trang chỉ là một vị tỳ-kheo trên đường đi thỉnh kinh nhưng những ghi chép của ngài đã cung cấp nhiều dữ liệu quý giá về địa dư không khác gì một công trình nghiên cứu. </p><p><br></p>